Nowik (1901)

Nowik (Новик) – rosyjski krążownik, jakiś spośród najsłynniejszych okrętów carskiej floty rosyjskiej.

Był to mały krążownik pancernopokładowy (według klasyfikacji rosyjskiej, krążownik II rangi) – stosunkowo niewielki i słabo uzbrojony, lecz za to szybki; jeden z pierwowzorów małych krążowników "zwiadowczych" ("skautów"). Zbudowany przez niemiecką stocznię Schichau w Gdańsku (mechanizmy zbudowane przez główny zakład Schichau w Elblągu). Budowę rozpoczęto faktycznie w 1899, a oficjalne położenie stępki nastąpiło 29 lutego 1900. Wodowany 2 sierpnia 1900, wszedł do służby we flocie rosyjskiej 3 maja 1901 (daty w kalendarzu juliańskim).

Po próbach odbiorczych "Nowik" przypłynął do Rosji na przełomie maja i czerwca 1902. We wrześniu tego samego roku został wysłany na Daleki Wschód, w skład Eskadry Oceanu Spokojnego. W grudniu dowództwo okrętu objął komandor por. Nikołaj Essen. Do swojej nowej bazy Port Artur "Nowik" dotarł w kwietniu 1903.

Podczas pierwszej fazy wojny japońsko-rosyjskiej, "Nowik" aktywnie uczestniczył w walkach z japońską flotą wokół Port Artur, począwszy od odpierania otwierającego wojnę nocnego ataku torpedowców japońskich 9 lutego 1904 (29 stycznia starego stylu). W bitwie z flotą japońską 9 lutego 1904 został lekko uszkodzony. 10 sierpnia 1904 uczestniczył w bitwie na Morzu Żółtym, gdzie został lekko uszkodzony (3 trafienia, 2 zabitych, 1 ranny). Jako jednemu z kilku okrętów rosyjskich udało mu się przerwać blokadę japońską, po czym, jako jedyny, dowódca "Nowika", Maksimilian Schultz zdecydował się na samotną próbę przebicia do Władywostoku, zgodnie z pierwotnym planem. Obrał on kurs naokoło Wysp Japońskich, lecz 20 sierpnia został przechwycony przez japońskie krążowniki pancernopokładowe "Tsushima" i "Chitose" w okolicy portu Korsakow na Sachalinie. Uszkodzony w walce, musiał zawrócić do portu Korsakow, gdzie został zatopiony przez załogę. W toku boju doznał 5 trafień (w tym 3 podwodnych), zginęło 2 marynarzy i raniono 17.

Od 2 maja 1901 na "Nowiku" służył Polak Kazimierz Porębski, początkowo jako oficer torpedowo-minowy, a od 17 kwietnia 1904 do zniszczenia okrętu jako starszy oficer (zastępca dowódcy). Odznaczył się podczas walk okrętu z Japończykami i został uhonorowany przez cara m.in. złotą szablą "za dzielność".

Pozostali członkowie załogi polskiego pochodzen

• Stefan Buraczek, miczman, pełnił obowiązki rewizora. W trakcie wojny rosyjsko-japońskiej odznaczony Orderem św. Stanisława III kl z mieczami i kokardą oraz Orderem św. Anny III kl z mieczami i kokardą.
• Aleksander Szejkowski, miczman, starszy oficer nawigacyjny. W trakcie wojny rosyjsko-japońskiej odznaczony Orderem św. Stanisława III kl z mieczami i kokardą, Orderem św. Włodzimierza IV kl z mieczami i kokardą oraz awansowany na stopień lejtnanta

Służba w Japonii

5 lipca 1905 wrak wpadł w ręce japońskie, po zdobyciu Sachalinu. 16 lipca 1906 okręt został podniesiony i następnie wyremontowany przez Japończyków w Yokosuka. 11 lipca 1908 został wcielony do japońskiej floty pod nazwą "Suzuya", ale remont ukończono dopiero w grudniu 1908 i wtedy wszedł do służbyHansgeorg Jentschura, Dieter Jung, Peter Mick

Podczas remontu zamieniono uzbrojenie główne na typowe japońsk

Dane techniczne

• wyporność:

• normalna 3080 t,
• pełna – 3180 t

wymia

siłownia: 3 pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o mocy 17 800 KM, 12 kotłów parowych, opalanych węglem, 3 śruby napędowe

zapas pali

prędkość maksymal

zasięg: 2900 Mm przy prędkości 10 w (inne da

zało

Uzbrojen

• 6 dział kalibru

120 mm Canet model 1891 (w stanowiskach na burtach, dziobie i rufie)

• długość lufy L/45 kalibrów, masa pocisku 20,4 kg, donośność 9630 m

6 dział 47 mm Hotchkiss model 1896 L/43

2 km 7,62 mm Maxim

2 działa 37 mm (mogły być ustawione na kutrach parowych)

5 stałych nadwodnych wyrzutni torpedowych kaliber 381 mm (1 na rufie, po 2 na burtach)

+ 1 działo 63,5 mm Baranowskiego dla oddziałów desantowych

Opancerzenie: (stal niklowana)

• pokład pancerny grubości 30 – 51 mm.
• wieża dowodzenia – 30 mm

• maski dział – 25 mm

Nazwę "Nowik" nosiły także rosyjsk

• korweta 11-działowa z 1856 roku (rozbita na skałach w 1863)
• "Nowik" – niszczyciel z okresu I wojny światowej, zatopiony w 1941 na minach (nosił wtedy nazwę "Jakow Swierdłow")